 Nazwisko, imię Ordonówna, Hanka Pietruszyńska, Maria (nazwisko rodowe) Hort, Weronika (pseudonim) Ordonka (pseudonim) Tyszkiewicz, Maria Anna (właściwie) Data urodzenia 25 września 1902 Miejsce urodzenia Warszawa Data śmierci 8 września 1950 Miejsce śmierci Bejrut (Liban) | Biografia Piosenkarka, tancerka i aktorka. Urodzona jako córka Władysława Pietrusińskego (Pietruszyńskiego), kolejarza oraz Heleny z Bieńkowskich[2]. Od szóstego roku życia uczęszczała do szkoły baletowej przy Teatrze Wielkim w Warszawie, w którym zadebiutowała jako tancerka w 1915 r[1], [2]. W sezonie 1916/1917 występowała w Lublinie w teatrze „Czarny Kot”. Po powrocie do Warszawy była znów tancerką, a w 1918 r. zadebiutowała w charakterze pieśniarki w teatrze „Sfinks”. Nieudany debiut spowodował ponowny jej wyjazd do Lublina. Tym razem występowała tam w „Wesołym Ulu”. W 1919 r. zaczęła występy w warszawskim „Mirażu”, następnie od 1920 do 1922 r. śpiewała w operetce wileńskiej i krakowskiej oraz w teatrze „Ul” we Lwowie[2]. W 1922 r. z poręki warszawskiej poetki Fryderyka Járosyego oraz w Paryżu u Cecil Sorel i Yvette Guilbert uczyła się dykcji i aktorstwa[1]. Na początku 1923 r. grała w warszawskim „Stańczyku”. Przełomem w jej karierze stały się występy w kabarecie „Qui pro Quo”, gdzie pojawiła się w marcu 1923 r. W 1924 r. występowała już gościnnie za granicą – w Niemczech i we Francji. W 1926 r. śpiewała w sali paryskiego konserwatorium. Swą edukację wokalną uzupełniała we Włoszech, w Wiedniu i Paryżu (u Ivet Guilbert). W zespole „Qui pro Quo” grała do 1931 r[2], tego też roku została żoną Michała hr. Tyszkiewicza. Po zamknięciu „Qui Pro Quo” występowała z własnymi recitalami w kraju i na scenach warszawskich teatrzyków, m.in. „Bandy” (1932–1933), „Wielkiej Rewii (1935–1936) i „Cyrulika Warszawskiego” (1936–1937)[1]. Dawała bardzo liczne koncerty gościnne w wielu miastach Polski, wyjeżdzała na tournée zagraniczne, śpiewała z sukcesami m.in. w Atenach, Bejrucie, Damaszku, Jerozolimie, Tel Awiwie, Kairze, Rydze, w Stanach Zjednoczonych. Poważniejsze role dramatyczne zagrała m.in. w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. W 1937 r. śpiewała w teatrze „Wintergarten” w Berlinie. Przez pewien czas nie występowała, dopiero na początku 1939 r. pojawiła się w Warszawie. Grała w „Wielkiej Rewii” i teatrze „Tip-top”[2]. Zagrała w filmach m.in. w Niewolnicy miłości, Orlęciu, Paradzie Warszawy i Szpiegu w masce oraz w filmach francuskich i austriackich. Dokonała licznych nagrań płytowych dla wytwórni fonograficznych „Odeon”, „Parlophon”, „Syrena-Electro”, „Columbia” i „Homocord”[1]. Na początku II wojny światowej trafiła do Wilna i tam w latach 1940–1941 grała w teatrze na Pohulance, w „Lutni” oraz w Polskim Teatrze Dramatycznym. Następnie została aresztowana. Przebywała w obozie pracy dla kobiet w Uzbekistanie. Amnestionowana po podpisaniu układu polsko-radzieckiego w lipcu 1941 r. wyjechała – jako opiekunka polskich dzieci – z II Korpusem Armii Polskiej na Bliski Wschód. Rok Występowała w teatrzykach frontowych w Palestynie i Iranie[1]. Z powodu odnowionej choroby osiadła początkowo w Hajfie, następnie przebywała w Indiach, zaś w ostatnich latach życia w Bejrucie (dokonała tam ostatnich swych nagrań na płytach „Emi – Orbis”)[2]. Choroba zmusiła ją do wycofania się ze sceny. Poświęciła się wówczas malarstwu. Jest autorką tomiku poezji Piosenki, których nigdy nie śpiewałam (1929); śpiewnika Piosenki żołnierskie; pamiętników Zamki na lodzie oraz, pod pseudonimem Weronika Hort, Tułacze dzieci (pierwsze wydanie: Instytut Polski, Bejrut 1948, drugie wydanie: PIW, Warszawa 1990). W 1990 r. ukazała się w kraju jej biografia Pieśniarka Warszawy: Hnka Ordonówna i jej świat Tadeusza Wittlina (wyd. 1, Londyn 1985). Karierze artystki poświęcone zostały także programy TV Spotkanie z cieniem (reż. Irena Sobierajska) i Ordonka (reż. Maria Kwiatkowska), zrealizowany w 1982 r. film fabularny Miłość ci wszystko wybaczy (reż. Janusz Rzeszewski) i hasło w telewizyjnej wersji Leksykonu Polskiej Muzyki Rozrywkowej (odcinek 76 w reżyserii Ryszarda Wolańskiego) oraz spektakl Ordonka (reż. Wojciech Młynarski) z piosenkami z jej repertuaru[1]. Na płytach „Syreny Record” nagrała prawie cały swój repertuar, przeważnie z prawem wyłączności dla wytwórni, w tym piosenki z filmu Szpieg w masce (Miłość ci wszystko wybaczy i Na pierwszy znak). Płyta z tymi nagraniami jest chyba najbardziej znaną spośród wszystkich płyt „Syreny” oraz nagrań samej artystki[2]. Z inicjatywy Jerzego Waldorffa prochy Hanki Ordonówny sprowadzono w 1989 r. do kraju. Spoczęły w Alei Zasłużonych na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[1]. Grafika i rękopisy   Karykatura Hanki Ordonówny. | Popularne wykonywane utwory Dymek z papierosa
Gdy jesień się zaczyna
Jak błękitny sen
Jesienna piosenka
pokaż wszystkie Autor słów do utworów Miły
W tę noc upalną
Powiązane fonogramy Hemar Marian, Klasyk piosenki lat 30-tych XX wieku
Ordonówna Hanka, Ja śpiewam piosenki
Ordonówna Hanka, Ja śpiewam piosenki
Ordonówna Hanka, Jeśli kochasz mnie
pokaż wszystkie Niektóre wykonywane utwory Każdy w życiu robi głupstwa
Nie dziś, to jutro
Pokochaj mnie goręcej
Powiązane publikacje (autorstwo) Delska A., Ordonówna Hanka, Piosenki żołnierskie, Bejrut, Delegatura P. C. K., 1945
Powiązane publikacje (związek) Ball Ernest Ronald, Przesmycki Stanisław, Marzenia moje płyną w dal, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1929
Boczkowski Jerzy, Tuwim Julian, Mam chłopczyka na Kopernika, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1935
Chiara Vincenzo di, Przesmycki Stanisław, Hiszpanka: piosenka neapolitańska, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1930
Curtis Ernesto de, Przesmycki Stanisław, Wróć do Sorrento : piosenka neapolitańska, Warszawa, Ignacy Rzepecki
pokaż wszystkie Eisemann Michael, Włast Andrzej, Każdy w życiu robi głupstwa : tango : kreacja Hanki Ordonówny, Warszawa, Wydawnictwo Andrzeja Własta, 1935
Freire Osman Perez, Harryman, Aj – Aj – Aj! : ballada rycerska, Warszawa, Joachim Altschuler, 1927
Maklakiewicz Jan, Kasprowicz Jan, Pieśń o burmistrzance, Warszawa, Towarzystwo Wydawnicze Muzyki Polskiej, 1930
Kataszek Stanisław, Willy, Ha! Ha! Ha! : shimmy-fox, Warszawa, Gebethner i Wolff, 1925
Kataszek Szymon, Willy, A ile mi dasz? : shimmy-fox, Warszawa, Ignacy Rzepecki
Kydryński Lucjan, Borowiec Jerzy, Znajomi z płyt, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1960
Michalski Dariusz, Grodzieńska Stefania, Powróćmy jak za dawnych lat..., czyli Historia polskiej muzyki rozrywkowej : (lata 1900–1939), Warszawa, Wydawnictwo „Iskry”, 2007
Nelson_Rudolf, Heller Aleksander, Bajkowska Zofia, Peruwianka : Wet za wet, Warszawa, Księgarnia muzyczna Bronisława Rudzkiego
Petersburski Jerzy, Hemar Marian, Sam mi mówiłeś : tango, Warszawa, Gebethner i Wolff, 1929
Petersburski Jerzy, Herman Marian, Sam mi mówiłeś : tango, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1930
Prosnak Karol Mieczysław, Roma, Caca : shimmy piosenka, Warszawa, „Lira”, 1924
Ratold Stanisław, Bajkowska Zofia, Pierotka i Arlekin : op. 105, Warszawa, Ignacy Rzepecki
Roten Romuald, Jurandot Jerzy, Eiger Władysław, Zostań : tango : z repertuaru Hanki Ordonówny, Warszawa, Księgarnia Feliksa Grąbczewskiego
Rzepecki Stanisław, Szkoda marzyć! : tango, Kraków, Rzepecki Stanisław, 1935
Scher Fred, Eleł, Zwątpienie : tango z repertuaru Hanki Ordonówny, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1935
Strauss Oscar, Domosławski Marian, To jest ostatni walc... : walc z operetki „Ostatni Walc”, Warszawa, Ignacy Rzepecki
Tosti Paolo, Przesmycki Stanisław, Ideał, Warszawa, Ignacy Rzepecki
Tyszkiewicz Jan, Arystokrata bez krawata : gwiazdy i melodie, Warszawa, Wydawnictwo Nowy Świat, 2006
Wars Henryk, Włast Andrzej, Marzenie : tango, Warszawa, Gebethner i Wolff, 1930
Wars Henryk, Włast Andrzej, Marzenie : tango, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1932
Wiehler Zygmunt, Własta Andrzej, Biały Boston, Warszawa, Ignacy Rzepecki
Wiehler Zygmunt, Tom Konrad, Nie dziś, to jutro : tango z repertuaru Hanki Ordonówny, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1958
Wielanek Stanisław, Szlagiery starej Warszawy : śpiewnik andrusowski, Warszawa, Wydawnictwo „Boston”, 1994
Wittlin Tadeusz, Pieśniarka Warszawy : Hanka Ordonówna i jej świat : biografia , Warszawa, Polonia, 1990
|