Utwór
 
Osoba
 
Zespół
 
Serie
 
 
Publikacja
 
Rękopis
 
Instytucja
Szukaj
[Jak korzystać?]

[Więcej] Czy wiesz...

jaki samochód Andrzeja Rosiewicza wprowadził go w rzeczywistość drogową, a tym samym przyczynił się do powstania piosenki „Chłopcy radarowcy”?

[dowiedz się]

Osoba (ostatnia modyfikacja: 2017-09-28 20:01)
Schlechter, Emanuel

Nazwisko, imię

Schlechter, Emanuel

Eman
(pseudonim)

Olgierd Lech
(pseudonim)

Data urodzenia

9 października 1904

Miejsce urodzenia

Lwów

Data śmierci

11 listopada 1943
Jest to data niepewna.

Miejsce śmierci

Lwów

Biografia

Autor tekstów piosenek, librecista, scenarzysta, satyryk i tłumacz, także kompozytor i reżyser. Studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a potem przez rok na Wydziale Prawa tej samej uczelni. Po ukończeniu studiów przez rok pracował w kancelarii adwokackiej. Twórczością literacką i kompozytorską zajmował się już w czasach studenckich. Najwcześniejszymi jego tekstami są utwory napisane do muzyki OsobaLeona Boruńskiego do rewii Parada gwiazd, wystawionej przez teatr „Morskie Oko” we wrześniu 1930 r., wykonywane i nagrane w „Syrenie Record” przez OsobaKazimierza Krukowskiego.

W 1931 r. Schlechter stworzył we Lwowie teatr akademicki „Złoty pieprzyk”. Jedną z pierwszych rewii jego autorstwa napisanych dla teatru był program Co słychać w wielkim świecie. Piosenka z rewii – UtwórŻołnierska brać – została nagrana w Warszawie przez chóry lwowskie: ZespółEryana (OsobaJana Ernsta) oraz ZespółWesołą Piątkę OsobaZbigniewa Lipczyńskiego. Stała się bardzo popularna wśród żołnierzy, śpiewano ją na manewrach itd. Był to pierwszy sukces Schlechtera jako autora piosenek. Później pisał teksty dla podobnego teatrzyku – „Różowy monokl”. W okresie lwowskim występował jako piosenkarz z towarzyszeniem pianisty OsobaJuliusza Gabla, m.in. w kawiarniach: „Muza” i „Roma”. Był związany z rozgłośnią lwowską Polskiego Radia, pisywał felietony w prasie.

Około 1932 r. przeniósł się na stałe do Warszawy. W 1933 r. napisał scenariusz i piosenki do pierwszej polskiej operetki filmowej Każdemu wolno kochać (reż. Mieczysław Krawicz[1]). Nawiązał stałą współpracę z teatrem „Rex”. Szybko stał się wziętym autorem tekstów piosenek rewiowych i filmowych, skeczy, scenariuszy, utworów satyrycznych, monologów, utworów scenicznych i innych.

W latach 1933–1935 jako piosenkarz (a także gitarzysta) nagrywał pod własnym nazwiskiem lub pseudonimem Olgierd Lech płyty z piosenkami rewiowymi i filmowymi w wytwórni „Columbia”. Nagrał również serię płyt z własnymi „piosenkami żydowskimi”, np.: Awremałe Melamed, Śpiewak sobotni, bardzo znaną Rabi Eli-Melech, Alef Bet (obrazek z chederu), Żydowskie wesele. Szczególnym powodzeniem spośród tych piosenek (były to utwory stylizowane na ludowe) cieszyła się ballada Srulek. W firmie „Columbia” Schlechter pełnił funkcję kierownika literackiego. To samo stanowisko sprawował w latach 1935–1939 także w wytwórni „Odeon”. W 1934 r. nawiązał współpracę z teatrem „Cyganeria”, dla którego napisał z OsobaKonradem Tomem komedię rewiową Kobieta nr 5012. Następnie pisał dla „Starej Bandy”, gdzie był współautorem rewii W Starej Bandzie diabeł pali, Frontem do Hożej i innych.

Pisał piosenki do wielu filmów, m.in. do Parady rezerwistów, Kobiet na sprzedaż, Trójki hultajskiej, Kocha, lubi, szanuje, Czy Lucyna to dziewczyna?, Co mój mąż robi w nocy, (również muzykę), Jaśnie pana szofera, Dodka na froncie, Jego wielkiej miłości, Skłamałam, Książątka, Wyroku życia, Roberta i Bertranda, Czarnej perły[2].

Skomponował i opatrzył tekstem tytułowy walc z filmu Kochaj tylko mnie (reż. Marta Flantz) a także całej ścieżki dźwiękowej tego filmu (współautor OsobaWładysław Eiger). Jest autorem scenariuszy filmów Antek policmajster (współautor OsobaKonrad Tom, reż. Michał Waszyński), Będzie lepiej (współautor OsobaLudwik Starski, reż. Michał Waszyński), Jadzia (współautor Karol Jarossy, reż. Mieczysław Krawicz), Ja tu rządzę (współautor Ludwik Starski, reż. Mieczysław Krawicz), Królowa przedmieścia (współautor OsobaJerzy Nel, reż. OsobaEugeniusz Bodo), Piętro wyżej (współautor Ludwik Starski, Eugeniusz Bodo, reż. Leon Trystan), Szczęśliwa trzynastka (współautor Ludwik Starski, Aleksander Pękalski, reż. Marian Czauski), Włóczęgi (współautor Konrad Tom, reż. Michał Waszyński)[1].

Tłumaczył także i adaptował teksty piosenek zagranicznych, głównie niemieckich. W drugiej połowie lat 30-tych współpracował z teatrem „Cyrulik Warszawski” – był współautorem rewii inauguracyjnej pt. Pod włos (premiera 1 sierpień 1935 r.). 3 lipca 1937 r. odbyła się w tym teatrze premiera farsy Ciotka Karola, do której dopisał piosenki. W 1938 r. napisał dla „Cyrulika” komedię muzyczną Romans z urzędem skarbowym (muz. OsobaAlfred Schütz[1]). Współpracę z „Cyrulikiem” kontynuował do wybuchu II wojny światowej. Był także autorem tekstów dla „Małego Qui pro Quo” (współtworzył programy: Strachy na lachy, Nic nie wiadomo i inne). Napisał teksty piosenek do komedii muzycznej Kot w worku (muz. Alfred Schütz[1]) dla Teatru na Kredytowej (1935 r.).

Aktywnie działał we władzach Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych, m.in. w latach 1935–1936 był członkiem Komisji Punktacyjnej, zaś w latach 1936–1937 wiceprezesem Sekcji Drobnych Utworów Literackich. Jak wspominał członek ZAiKS-u, Mieczysław Idzikowski, Schlechter był „ruchliwym, dzielnym dyskutantem, gorliwym reprezentantem interesów swojej sekcji” („Biuletyn Jubileuszowy ZAiKS-u”, 1968 r.). W 1936 r. został wybrany na członka Zarządu ZAiKS-u i funkcję tę sprawował do września 1939 r.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej jego utwory o antyhitlerowskim charakterze włączył do swego repertuaru teatr „Ali Baba”.

We wrześniu 1939 r. Schlechter znalazł się we Lwowie. Został zaangażowany do „Lwowskiego Teatru Miniatur” jako aktor, autor i reżyser. Według relacji współzałożyciela tego teatru – kompozytora Artura Schütza – „po wkroczeniu Niemców do Lwowa w 1941 r. Emanuel Schlechter przypłacił życiem za antyhitlerowskie satyry, jakie przed wybuchem wojny napisał dla teatrów warszawskich”. Początkowo przebywał w getcie lwowskim, potem znalazł się w obozie przy ul. Janowskiej. W obozie współtworzył życie artystyczne, brał udział w wieczorach literackich, uczestniczył np. w obozowym wieczorze sylwestrowym 31 grudnia 1941 r. Zginął najprawdopodobniej w 1942 r. wraz z żoną i kilkuletnim synem, choć niewykluczone, że udało mu się przetrwać aż do roku 1943.

Emanuel Schlechter był jednym z najbardziej utalentowanych autorów kabaretowych, przede wszystkim doskonałym twórcą piosenek. Dużo utworów z tekstami jego autorstwa – częstokroć wyprzedzającymi styl epoki – do dziś wytrzymało próbę czasu. Nie rażą staroświecczyzną, są wykorzystywane w filmach, przedstawieniach teatralnych itp. odwołujących się do okresu międzywojennego, nagrywane przez współczesnych wykonawców. Umożliwia to bardzo dobry styl literacki tekstów, lekkość pióra, nowoczesność formy, niebanalność pomysłów. Jego piosenkę Nie ja, nie ty przetłumaczono na język francuski i wykonywała ją Edith Piaf. W dziejach polskiego kabaretu, rewii i filmu, nazwisko Schlechtera zajmuje znaczące miejsce[2].

Jego karierze poświęcone jest hasło w telewizyjnej wersji „Leksykonu Polskiej Muzyki Rozrywkowej” odcinek 116 (reż. OsobaRyszard Wolański)[1].

Autor słów do utworów

pokaż wszystkie

Kompozytor muzyki do utworów

Powiązane publikacje (autorstwo)

pokaż wszystkie

 
Copyright © 2007-2011 Biblioteka Polskiej Piosenki • Ostatnia aktualizacja: 2018-07-26 21:59
powered by Athenadeign by TreDo
Odsłon od Listopada 2007
94526747

Odwiedzin od Grudnia 2010
75133956
Korzystanie z zamieszczonych na stronie internetowej utworów (w szczególności tekstów piosenek i nut) i ich opracowań, w całości lub jakichkolwiek fragmentach, jest dozwolone wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego w sposób nienaruszający normalnego korzystania z utworu lub słusznych interesów twórcy. Zakazane jest korzystanie lub/i rozporządzanie opracowaniami, przeróbkami i modyfikacjami utworów zamieszczonych na stronie internetowej. W szczególności zakazane jest wykorzystywanie zamieszczonych na stronie internetowej utworów lub/i ich fragmentów, w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób, w celach zarobkowych.

Biblioteka Polskiej Piosenki dąży do popularyzacji i utrwalenia wiedzy o polskiej piosence historycznej i współczesnej. Jako instytucja publiczna stara się utrzymać najwyższe standardy zgodności z obowiązującym w Polsce prawem. Biblioteka nie czerpie żadnych korzyści z podejmowanych przedsięwzięć - kieruje się dobrą wolą. Szacunek do pracy Twórców, Autorów i Artystów jest jedną z fundamentalnych zasad funkcjonowania Instytucji. Jeżeli umieszczenie tekstu utworu jest sprzeczne z czyimiś prawnymi lub osobistymi interesami - uprzejmie prosimy o kontakt przy pomocy znajdującego na górze strony formularza lub przy pomocy poczty elektronicznej. Tekst zostanie bezwzględnie usunięty.

Strona Biblioteki Polskiej Piosenki wykorzystuje tzw. pliki cookie do zliczania unikatowych odwiedzin oraz przechowywania informacji o historii odwiedzonych rekordów Biblioteki Cyfrowej. Pliki cookie nie są przechowywane po zamknięciu sesji przeglądarki. Odwiedzający może zmienić ustawienia plików cookie korzystając z odpowiednich okien ustawień swojej przeglądarki.
To jest archiwalna odsłona strony i bazy CBPP.