 Nazwisko, imię Schlechter, Emanuel Eman (pseudonim) Olgierd Lech (pseudonim) Data urodzenia 9 października 1904 Miejsce urodzenia Lwów Data śmierci 11 listopada 1943 Jest to data niepewna. Miejsce śmierci Lwów | Biografia Autor tekstów piosenek, librecista, scenarzysta, satyryk i tłumacz, także kompozytor i reżyser. Studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a potem przez rok na Wydziale Prawa tej samej uczelni. Po ukończeniu studiów przez rok pracował w kancelarii adwokackiej. Twórczością literacką i kompozytorską zajmował się już w czasach studenckich. Najwcześniejszymi jego tekstami są utwory napisane do muzyki Leona Boruńskiego do rewii Parada gwiazd, wystawionej przez teatr „Morskie Oko” we wrześniu 1930 r., wykonywane i nagrane w „Syrenie Record” przez Kazimierza Krukowskiego. W 1931 r. Schlechter stworzył we Lwowie teatr akademicki „Złoty pieprzyk”. Jedną z pierwszych rewii jego autorstwa napisanych dla teatru był program Co słychać w wielkim świecie. Piosenka z rewii – Żołnierska brać – została nagrana w Warszawie przez chóry lwowskie: Eryana ( Jana Ernsta) oraz Wesołą Piątkę Zbigniewa Lipczyńskiego. Stała się bardzo popularna wśród żołnierzy, śpiewano ją na manewrach itd. Był to pierwszy sukces Schlechtera jako autora piosenek. Później pisał teksty dla podobnego teatrzyku – „Różowy monokl”. W okresie lwowskim występował jako piosenkarz z towarzyszeniem pianisty Juliusza Gabla, m.in. w kawiarniach: „Muza” i „Roma”. Był związany z rozgłośnią lwowską Polskiego Radia, pisywał felietony w prasie. Około 1932 r. przeniósł się na stałe do Warszawy. W 1933 r. napisał scenariusz i piosenki do pierwszej polskiej operetki filmowej Każdemu wolno kochać (reż. Mieczysław Krawicz[1]). Nawiązał stałą współpracę z teatrem „Rex”. Szybko stał się wziętym autorem tekstów piosenek rewiowych i filmowych, skeczy, scenariuszy, utworów satyrycznych, monologów, utworów scenicznych i innych. W latach 1933–1935 jako piosenkarz (a także gitarzysta) nagrywał pod własnym nazwiskiem lub pseudonimem Olgierd Lech płyty z piosenkami rewiowymi i filmowymi w wytwórni „Columbia”. Nagrał również serię płyt z własnymi „piosenkami żydowskimi”, np.: Awremałe Melamed, Śpiewak sobotni, bardzo znaną Rabi Eli-Melech, Alef Bet (obrazek z chederu), Żydowskie wesele. Szczególnym powodzeniem spośród tych piosenek (były to utwory stylizowane na ludowe) cieszyła się ballada Srulek. W firmie „Columbia” Schlechter pełnił funkcję kierownika literackiego. To samo stanowisko sprawował w latach 1935–1939 także w wytwórni „Odeon”. W 1934 r. nawiązał współpracę z teatrem „Cyganeria”, dla którego napisał z Konradem Tomem komedię rewiową Kobieta nr 5012. Następnie pisał dla „Starej Bandy”, gdzie był współautorem rewii W Starej Bandzie diabeł pali, Frontem do Hożej i innych. Pisał piosenki do wielu filmów, m.in. do Parady rezerwistów, Kobiet na sprzedaż, Trójki hultajskiej, Kocha, lubi, szanuje, Czy Lucyna to dziewczyna?, Co mój mąż robi w nocy, (również muzykę), Jaśnie pana szofera, Dodka na froncie, Jego wielkiej miłości, Skłamałam, Książątka, Wyroku życia, Roberta i Bertranda, Czarnej perły[2]. Skomponował i opatrzył tekstem tytułowy walc z filmu Kochaj tylko mnie (reż. Marta Flantz) a także całej ścieżki dźwiękowej tego filmu (współautor Władysław Eiger). Jest autorem scenariuszy filmów Antek policmajster (współautor Konrad Tom, reż. Michał Waszyński), Będzie lepiej (współautor Ludwik Starski, reż. Michał Waszyński), Jadzia (współautor Karol Jarossy, reż. Mieczysław Krawicz), Ja tu rządzę (współautor Ludwik Starski, reż. Mieczysław Krawicz), Królowa przedmieścia (współautor Jerzy Nel, reż. Eugeniusz Bodo), Piętro wyżej (współautor Ludwik Starski, Eugeniusz Bodo, reż. Leon Trystan), Szczęśliwa trzynastka (współautor Ludwik Starski, Aleksander Pękalski, reż. Marian Czauski), Włóczęgi (współautor Konrad Tom, reż. Michał Waszyński)[1]. Tłumaczył także i adaptował teksty piosenek zagranicznych, głównie niemieckich. W drugiej połowie lat 30-tych współpracował z teatrem „Cyrulik Warszawski” – był współautorem rewii inauguracyjnej pt. Pod włos (premiera 1 sierpień 1935 r.). 3 lipca 1937 r. odbyła się w tym teatrze premiera farsy Ciotka Karola, do której dopisał piosenki. W 1938 r. napisał dla „Cyrulika” komedię muzyczną Romans z urzędem skarbowym (muz. Alfred Schütz[1]). Współpracę z „Cyrulikiem” kontynuował do wybuchu II wojny światowej. Był także autorem tekstów dla „Małego Qui pro Quo” (współtworzył programy: Strachy na lachy, Nic nie wiadomo i inne). Napisał teksty piosenek do komedii muzycznej Kot w worku (muz. Alfred Schütz[1]) dla Teatru na Kredytowej (1935 r.). Aktywnie działał we władzach Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych, m.in. w latach 1935–1936 był członkiem Komisji Punktacyjnej, zaś w latach 1936–1937 wiceprezesem Sekcji Drobnych Utworów Literackich. Jak wspominał członek ZAiKS-u, Mieczysław Idzikowski, Schlechter był „ruchliwym, dzielnym dyskutantem, gorliwym reprezentantem interesów swojej sekcji” („Biuletyn Jubileuszowy ZAiKS-u”, 1968 r.). W 1936 r. został wybrany na członka Zarządu ZAiKS-u i funkcję tę sprawował do września 1939 r. Tuż przed wybuchem II wojny światowej jego utwory o antyhitlerowskim charakterze włączył do swego repertuaru teatr „Ali Baba”. We wrześniu 1939 r. Schlechter znalazł się we Lwowie. Został zaangażowany do „Lwowskiego Teatru Miniatur” jako aktor, autor i reżyser. Według relacji współzałożyciela tego teatru – kompozytora Artura Schütza – „po wkroczeniu Niemców do Lwowa w 1941 r. Emanuel Schlechter przypłacił życiem za antyhitlerowskie satyry, jakie przed wybuchem wojny napisał dla teatrów warszawskich”. Początkowo przebywał w getcie lwowskim, potem znalazł się w obozie przy ul. Janowskiej. W obozie współtworzył życie artystyczne, brał udział w wieczorach literackich, uczestniczył np. w obozowym wieczorze sylwestrowym 31 grudnia 1941 r. Zginął najprawdopodobniej w 1942 r. wraz z żoną i kilkuletnim synem, choć niewykluczone, że udało mu się przetrwać aż do roku 1943. Emanuel Schlechter był jednym z najbardziej utalentowanych autorów kabaretowych, przede wszystkim doskonałym twórcą piosenek. Dużo utworów z tekstami jego autorstwa – częstokroć wyprzedzającymi styl epoki – do dziś wytrzymało próbę czasu. Nie rażą staroświecczyzną, są wykorzystywane w filmach, przedstawieniach teatralnych itp. odwołujących się do okresu międzywojennego, nagrywane przez współczesnych wykonawców. Umożliwia to bardzo dobry styl literacki tekstów, lekkość pióra, nowoczesność formy, niebanalność pomysłów. Jego piosenkę Nie ja, nie ty przetłumaczono na język francuski i wykonywała ją Edith Piaf. W dziejach polskiego kabaretu, rewii i filmu, nazwisko Schlechtera zajmuje znaczące miejsce[2]. Jego karierze poświęcone jest hasło w telewizyjnej wersji „Leksykonu Polskiej Muzyki Rozrywkowej” odcinek 116 (reż. Ryszard Wolański)[1]. | Autor słów do utworów A mnie jest szkoda lata
A u mnie siup
Barbara
Będzie lepiej
pokaż wszystkie Bez przerwy śmieję się
Bo to się zwykle tak zaczyna
Cóż bez miłości wart jest świat
Cztery nogi
Czy tutaj mieszka panna Agnieszka
Czy ty wiesz moja mała
Dla ciebie chcę być białą
Dobranoc, oczka zmruż
Humorek
Ja mam czas, ja poczekam
Jadzia
Jak drogie są wspomnienia
Jedna, jedyna
Jeśli kochasz mnie
Już jestem taka głupia
Już wiem
Każdemu wolno kochać
Kocha, lubi, szanuje
Kochaj tylko mnie
Kołysanka Tońka
Mam gitarę kupioną we Lwowie
Maniusiu, ach!
Młodym być i więcej nic
Modna piosenka
Moje wielkie szczęście
My dwaj, oba cwaj
Najlepiej w głowie mieć szum
Nic o Tobie nie wiem
Nie ja, nie ty
Nocny pociąg, trzecia klasa
Odpukaj pan
Odrobinę szczęścia w miłości
Okey
Panie Michale
Panna Agnieszka
Pupamientaj ty sy, Tońku!
Sex appeal
Signorita
Srulek
Szczęście raz się uśmiecha
Szkoda
Szkoda lata
Tango łyczakowskie
Trudno
Tylko we Lwowie
Umówiłem się z nią na dziewiątą
Kompozytor muzyki do utworów Kochaj tylko mnie
Oj, niedobrze
Srulek
Powiązane publikacje (autorstwo) Dan Władysław, Schlechter Emanuel, Szerszeń, Oj, niedobrze! : slow-fox, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1934
Daniłowski Władysław, Schlechter Emanuel, Szerszeń, Parada rezerwistów : film dźwiękowy, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1934
Gabel Juliusz, Schlechter Emanuel, Hazet : tango, Lwów, A. Hegedüs, 1932
Gold Henryk, Schlechter Emanuel, Dla ciebie zrobię wszystko, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1935
pokaż wszystkie Jaworski Michał, Schlechtera Emanuel, Dlaczego dziś ktoś jest zakochany? : tango, Warszawa, G. Gebethner i R. Wolff, 1935
Jaworski Michał, Schlechter Emanuel, Dlaczego dziś ktoś jest zakochany? : tango, Warszawa, G. Gebethner i R. Wolff, 1943
Lewandowski Adam, Schlechter Emanuel, Wesby Iwo, Nie raz, nie dwa, nie trzy : walc angielski, Warszawa, Wydawnictwo Muzyczne S. Arcta, 1937
Lewandowski A., Schlechter E., Szkoda lata : pożegnanie lata : tango-piosenka : wielki sukces A. Boguckiego, Warszawa, Wydawnictwo Muzyczne S. Arcta, 1947
Melodyst Fred, Schlechter Emanuel, Przeznaczenie : walc angielski, Warszawa, Ignacy Rzepecki
Mierzejewski Mieczysław, Schlechter Emanuel, Ja mam czas, ja poczekam… : sentymentalne tango z teatru „Stara Banda”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1935
Mierzejewski Mieczysław, Schlechter Emanuel, Ja mam czas, ja poczekam... : tango, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1935
Mierzejewski Mieczysław, Schlechter Emanuel, Ja mam czas, ja poczekam... : tango, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1935
Müller Artur Tadeusz, Schlechter Emanuel, Kłamstwo : tango, Lwów, Gustaw Seyfarth, 1930
Müller Artur Tadeusz, Schlechter Emanuel, Trudno… : slow-fox, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1936
Petersburski Jerzy, Wiehler Zygmunt, , Ani Londyn, ani Rzym… : slow-fox, Lwów, Pro Arte, 1934
Petersburski Jerzy, Schlechter Emanuel, Całuj mnie : slow-fox, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1934
Petersburski Jerzy, Schlechter Emanuel, Co dzień mi jesteś bardziej bliską : tango meksykańskie : przebój teatru „Stara Banda”, Warszawa, Nowa Scena, 1935
Petersburski Jerzy, Schlechter Emanuel, Maniusiu, ach!, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1938
Petersburski Jerzy, Schlechter Emanuel , Młodym być i więcej nic!, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1938
Petersburski Jerzy, Schlechter Emanuel, Starski Ludwik, Odpukaj pan! : foxtrot , Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1938
Petersburski Jerzy, Schlechter Emanuel, Starski Ludwik, Odpukaj pan! : foxtrot z filmu „Szczęśliwa 13-tka”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1938
Petersburski Jerzy, Schlechter Emanuel, Odrobinę szczęścia w miłości : tango, Warszawa, Nowa Scena, 1934
Petersburski Jerzy, Wiehler Zygmunt, Tom Konrad, Schlechter Emanuel, To dzisiaj pierwszy raz : slow-fox, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1934
Petersburski Jerzy, Schlechter Emanuel, Wystarczy jedna chwila : tango z filmu „Królowa Przedmieścia”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1938
Rosner Jerzy, Schlechter Emanuel, Zagrajcie mi! : tango-romans, Warszawa, Wydawnictwo i skład nut „Fermata”, 1936
Rosner Jerzy, Schlechter Emanual, Belzacki Jerzy, Zagrajcie mi : tango-romans, Warszawa, Wydawnictwo i skład nut „Fermata”
Scher Fred, Schlechter Emanuel, A ja mam tylko ciebie : tango, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1937
Scher Fred, Schlechter Emanuel, Wesby Iwo, Jeden koniak, jeden rum : slow-fox z filmu „Amerykańska awantura”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1937
Schlechter Emanuel, Szer-Szeń, Dan Władysław, Barbara : foxtrot-marsz, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1934
Szpilman Władysław, Schlechter Emanuel, Eiger Władysław, Jeśli kochasz się w dziewczynie : tango z komedii muzycznej „Kot w worku”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1936
Szpilman Władysław, Schlechter Emanuel, Nocą... : tango : wielki przebój 4 asów, Zabrze, Dom Muzyki Polskiej, 1950
Wachsmann F., Schlechter E., Weronika : foxtrot z filmu Franciszki Gaál pt. „Weronika”, Warszawa, Ryga, J. Altschuler, 1935
Wars Henryk, Schechter Emanuel, Tom Konrad, Co bez miłości wart jest świat? : fox-trot, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1935
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Czy tutaj mieszka panna Agnieszka? : tango z filmu „Trójka hultajska”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1937
Wars Henryk, Tom Konrad, Schlechter Emanuel, Dwa przeboje z filmu „Antek policmajster” , Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1935
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Jedna – jedyna : tango
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Tom Konrad, Kocha… lubi... szanuje... : slow-fox, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1934
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Tom Konrad, Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Tom Konrad, Kocha... lubi... szanuje... : slow-fox, Kryzys : fox-trot, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1934
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Miłość to cały świat : slow-fox, Warszawa, Ignacy Rzepecki, 1935
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Miłość to cały świat : slow-fox z filmu „Panienka z poste-resante”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1935
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Najlepiej w głowie mieć szum! : pijacki walczyk z filmu „Trójka hultajska”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1937
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Nic o tobie nie wiem… : slow-fox, Warszawa, Nowa Scena, 1939
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Nie ma silniejszego nic od miłości : walc angielski z filmu „Jego wielka miłość” , Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1936
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Tom Konrad, O key! : slow-fox : z filmu „Czy Lucyna to dziewczyna”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1935
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Połóż dłoń na dłoni : foxtrot, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1937
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Szczęście raz się uśmiecha : tango, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1936
Wars Henryk, Schlechter Emanuel, Takie coś : foxtrot ; To nie Ty! : foxtrot : przebojowe piosenki z filmu „Jaśnie pan szofer”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1935
Wiehler Zygmunt, Schlechter Emanuel, Jeszcze jeden raz : walc z filmu „Trzy serca”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1939
Wiehler Zygmunt, Schlechter Emanuel, W tej piosence : walc angielski z filmu „Trzy serca”, Warszawa, Wydawnictwo M. Arct, 1939
|