1110987654321Wariant:Tekst utworu Wariant 1 Witam majowa jutrzenko, świeć naszej polskiej krainie, uczcimy ciebie piosenką, która w całej Polsce słynie. /Witaj Maj, piękny Maj, U Polaków błogi raj./bis Witaj dniu trzeciego Maja, który wolność nam zwiastujesz, pierzchła już ciemięzców zgraja, Polsko dzisiaj tryumfujesz. Witaj Maj... Wrogów tłuszcze wyrok Boski zmiótł z powierzchni polskich łanów, znikła boleść, znikły troski, nie ma w Polsce obcych panów. Witaj Maj... [1], [15] Wariant 2 Witaj majowa jutrzenko, Świeć naszej polskiej krainie! Uczcimy ciebie piosenką, przy hulance i przy winie. Witaj Maj, piękny Maj, U Polaków błogi raj! Nierząd braci naszych cisnął, Gnuśność w ręku króla spała. A wtem trzeci Maj zabłysnął, I cała Polska powstała. Wiwat Maj, piękny Maj, Wiwat wielki Kołłątaj! Ale chytrości godzina, Młot swój na nas gotowała, Z piekła rodem Katarzyna Moskalami nas zalała; Chociaż kwitł piękny Maj, Rozszarpano biedny kraj. Wtenczas Polak z łzą na oku, Smutkiem powlókł blade lice, Trzeciego Maja co roku, Wspominał lubą rocznicę — I wzdychał; „Boże daj, By zabłysnął trzeci Maj!” [2], [5] Wariant 3 Witaj, majowa jutrzenko, Świeć naszej polskiej krainie, Uczcimy ciebie piosenką, Która w całej Polsce słynie: Witaj Maj, piękny Maj, U Polaków błogi raj! Witaj dniu Trzeciego Maja, Który wolność nam zwiastujesz, Pierzchła już ciemiężców zgraja, Polsko, dzisiaj triumfujesz! Witaj Maj... Wrogów tłuszcze wyrok Boski Zmiótł z powierzchni polskich łanów, Znikła boleść, znikły troski, Nie ma w Polsce obcych panów. Witaj Maj... [3] Wariant 4 Witaj, majowa jutrzenko, świeć naszej polskiej krainie, uczcimy ciebie piosenką przy hulance i przy winie. /Wiwat maj, piękny maj, dla Polaków błogi raj./bis Ucisk braci naszych cisnął, niemoc w ręku króla spała, a wtem Trzeci Maj zabłysnął i cała Polska powstała. /Wiwat maj, piękny maj, dla Polaków błogi raj./bis W piersiach rozpacz uwięziona w listopadzie wstrząsła serce. Wstaje Polska z grobów łona, pierzchają dumni morderce. /Błysnął znów Trzeci Maj i jest wolny błogi kraj!/bis [6] Wariant 5 Witaj, majowa jutrzenko, świeć naszej polskiej krainie, ucieszmy ciebie piosenką przy hulance i przy winie. Witaj Maj, Trzeci Maj, u Polaków błogi raj! Nierząd braci naszych cisnął, gnuśność w ręku króla spała, a wtem Trzeci Maj zabłysnął i nasza Polska powstała. Wiwat, Maj, piękny Maj, wiwat, wielki Kołłątaj! Tam w Łazienkach jest ruina, w której Polak pamięć chował, tam za czasów Konstantyna szpieg na nasze łzy czatował. I gdy nadszedł Trzeci Maj, kajdanami brzęczał kraj. W piersiach rozpacz uwięziona w listopadzie wstrząsła serce, wstaje Polska z grobu łona, pierzchają dumni mordercę. Błysnął znowu Trzeci Maj i już wolny błogi kraj. [7] Wariant 6 Witaj, majowa jutrzenko, Świeć naszej polskiej krainie, Uczcimy ciebie piosenką, Która w całej Polsce słynie: Witaj maj, piękny maj. U Polaków błogi raj! Nierząd braci naszych cisnął, Gnuśność w ręku króla spała, A w tern trzeci maj zabłysnął I nasza Polska powstała! Witaj maj, piękny maj, Wiwat wielki Kołłątaj! Wolność wsparta na oświacie I równość w obliczu prawa, To nam rokowała bracie Trzeciego maja ustawa. Wiwat maj, piękny maj, U Polaków błogi raj. [8] Objaśnienia Zwrotki: pierwsza i druga stanowią początek pieśni Rajnolda Suchodolskiego pt. Śpiew trzeci maj, napisanej w obozie pod Kałuszynem w dniu 23 kwietnia 1831 r. Liczy ona 8 zwrotek. Przytoczoną wyżej zwrotkę trzecią (i ostatnią) ułożył w niewiadomym czasie nieznany autor. Wariant 7 Witaj, majowa jutrzenko, Świeć naszej polskiej krainie! Uczcimy ciebie piosenką Przy hulance i przy winie. Witaj Maj, piękny Maj! U Polaków błogi raj!/bis Nierząd braci naszych cisnął, Gnuśność w ręku króla spała, A wtem Trzeci Maj zabłysnął, I nasza Polska powstała. Wiwat Maj, piękny Maj, Wiwat wielki Kołłątaj./bis Ale chytrość jak gadzina Młot swój na nas zgotowała, Z piekła rodem Katarzyna Moskalami nas zalała. Chociaż kwitł piękny Maj, Rozszarpano biedny kraj./bis Na ustroniu jest ruina, Której pamięć Polak chował; Tam za czasów Konstantyna Szpieg na nasze łzy czatował. A gdy nadszedł trzeci Maj, Kajdanami brzęczał kraj./bis Wtenczas Polak ze łzą w oku Smutkiem powlókł blade lice, Trzeciego Maja co roku Wspominał lubą rocznicę. I wzdychał: „Boże daj, By nam wrócił Trzeci Maj”./bis Próżno, próżno, Mikołaju, Z paszcz ognistych w serce godzisz, Próżno rząd nowego kraju Nową przysięgą uwodzisz. Wiwat maj, piękny Maj, Niech przepadnie Mikołaj!/bis O zorzo trzeciego maja, Pod twoimi promieniami, Przez armaty Mikołaja Pójdziem w Litwę z bagnetami. Wiwat maj, piękny Maj Polski i litewski kraj!/bis W piersiach rozpacz uwięziona W listopadzie wstrzęsła serce, Wstaje Polska z grobu łona, Pierzchają dumni mordercę. Błysnął znów trzeci Maj, Teraz nasz wesoły kraj!/bis [9], [11] Wariant 8 Witaj majowa jutrzenko, świeć naszej Polskiej Krainie, Uczcimy ciebie piosenką, przy hulance i przy winie. /Witaj maj, piękny maj, u Polaków błogi raj!/bis Nierząd braci naszych cisnął, gnuśność w ręku króla spała, A wtem Trzeci Maj zabłysnął i nasza Polska powstała. /Witaj maj, piękny maj, wiwat wielki Kołłątaj!/bis Ale chytrości gadzina młot swój na nas zgotowała, Z piekła rodem Katarzyna Moskalami nas zalała. /Chociaż kwitł piękny maj, rozszarpano biedny kraj./bis W ten czas Polak ze łzą w oku, smutkiem powlókł blade lice, Trzeciego maja co roku wspominał lubą rocznicę. /Wzdychał tak: Boże daj, i by zabłysnął Trzeci Maj!/bis Na ustroniu jest ruina, w której Polak pamięć chował, Tam za czasów Konstantyna szpieg na nasze łzy czatował. /I gdy wszedł Trzeci Maj kajdanami brzęczał kraj./bis W piersiach rozpacz uwięziona w listopadzie wstrząsła serce, Wstaje Polska z grobu łona, pierzchają dumni morderce. /Błysnął znów Trzeci Maj i już wolny błogi kraj!/bis Próżno, próżno Mikołaju z paszcz ognistych w piersi godzisz, Próżno rząd wolnego kraju przysięgą nową uwodzisz. /To nasz śpiew: Wiwat Maj! Niech przepadnie Mikołaj!/bis O zorzo Trzeciego Maja! My z twoimi promieniami, Przez armaty Mikołaja pójdziem w Litwę z bagnetami. /Wrogu precz! Witaj Maj! Polski i litewski kraj!/bis Wytrwałości, prawych godło(1), daj Polakom przeżyć w biedzie, To, co dziś się nie powiodło, może jutro się powiedzie. /Boże daj, Boże daj, by wolnością błysnął Maj!/bis [10] Objaśnienia (1) – zwrotka późniejsza Wariant 9 Witaj majowa jutrzenko, świeć naszej polskiej krainie, uczcimy ciebie piosenką przy hulance i przy winie. Witaj, Maj, piękny Maj, a Polaków błogi raj! Nierząd braci naszych cisnął, gnuśność w ręku króla spała a wtem trzeci Maj zabłysnął i nasza Polska powstała. Wiwat, Maj, piękny Maj, wiwat wielki Kołłątaj! [4], [12] Wariant 10 Witaj majowa jutrzenko, Świeć naszej polskiej krainie, Uczcimy ciebie piosenką, Która w całej Polsce słynie. Wiwat Maj, piękny Maj, U Polaków błogi raj! Nierząd braci naszych cisnął, Gnuśność w ręku króla spała, A wtem Trzeci Maj zabłysnął I nasza Polska powstała. Wiwat Maj, piękny Maj, Wiwat wielki Kołłątaj! Ale chytrość, jak gadzina Młot swój na nas zgotowała, Z piekła rodem Katarzyna Moskalami nas zalała. Chociaż kwitł piękny Maj, Rozszarpano biedny kraj. Wtenczas Polak ze łzą w oku Smutkiem powlókł blade lice, Trzeciego Maja co roku Wspominał lubą rocznicę. I wzdychał: „Boże daj, By zabłysnął Trzeci Maj!” Na ustroniu jest ruina, Której pamięć Polak chował. Tam za czasów Konstantyna Szpieg na nasze łzy czatował. A gdy nadszedł Trzeci Maj, Kajdanami brzęczał kraj. Próżno, próżno Mikołaju, Z paszcz ognistych w serce godzisz Próżno rząd nowego kraju Nową przysięgą uwodzisz. Wiwat Maj, piękny Maj, Niech przepadnie Mikołaj! O zorzo Trzeciego Maja! Pod twoimi promieniami Przez armaty Mikołaja Pójdziem w Litwę z bagnetami. Wiwat Maj, piękny Maj, Polski i litewski kraj! W piersiach rozpacz uwięziona, W listopadzie wstrząsła serce. Wstaje Polska z grobu łona, Pierzchają dumni mordercę. Błysnął znów Trzeci Maj, Teraz nasz wesoły kraj! [13] Objaśnienia Oryginalne brzmienie czwartego wiersza pierwszej zwrotki jest następujące: „przy hulance i przy winie” (por. pozostałe warianty tekstu). Kiedyś oznaczało to po prostu radosną, uroczystą zabawę. Dziś słowo „hulanka” ma zabarwienie negatywne. Podany wers pochodzi z tekstu napisanego przez Adama Kompta w 1919 r. Wariant 11 Witaj majowa jutrzenko, naszej polskiej świeć krainie, Uczcimy ciebie piosenką, Która w całej Polsce słynie. Wiwat Maj, Trzeci Maj, U Polaków błogi raj! [14] Informacje dodatkowe Największą popularnością spośród utworów muzycznych powstałych zarówno w XVIII w., jak i w okresach późniejszych dla uczczenia Konstytucji Majowej zyskał Mazurek trzeciego Maja. Jego melodia pojawiła się w latach dwudziestych XIX w., Śpiewali ją początkowo członkowie Towarzystwa Akademików, zbierający się potajemnie w lasku bielańskim, aby pochodem uczcić rocznicę Konstytucji. Kilka tekstowych wersji tego wdzięcznego mazurka powstało w okresie powstania listopadowego. Piszą je między innymi Stanisław Starzyński, Rajnold Suchodolski (autor najpopularniejszego tekstu Witaj, majowo jutrzenko) i Konstanty Gaszyński. Piosenka w czasie powstania była publikowana z melodią w dwóch tytułowych wersjach; Mazur 3 Maja i Mazur przedrewolucyjny nazywany 3 maja, śpiewany przez patriotyczną młodzież. Niewyjaśnione jest definitywnie autorstwo muzyki mazurka Witaj, majowa jutrzenko. Według Aleksandra Polańskiego, znanego historyka muzyki polskiej, twórcą melodii jest Fryderyk Chopin, czego dowodem – jak zaznacza Polański – jest karta tytułowa tej piosenki, drukowanej w Warszawie (1831), na której widniało nazwisko „Ici pana Chopina” jako autora. Pełne wymowy w odniesieniu do przypisywanego Chopinowi autorstwa melodii Mazurka Trzeciego Maja – są również – frapujące podobieństwa owej melodii, przypominające pewne fragmenty dwóch mazurków Chopina z okresu warszawskiego[6]. Maria Wacholc podaje natomiast, że melodia utworu została przejęta ze znanej pieśni Nienawidzę was, próżniaki (powstałej prawdopodobnie na początku XIX w.) do słów Stanisława Starzyńskiego. W czasie powstania listopadowego napisano do niej kilka nowych tekstów, spośród których najpowszechniej śpiewany był wiersz Witaj, majowa jutrzenko Rajnolda Suchodolskiego[5]. Słowa powstały w 40-tą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, na kilka tygodni przed bohaterską śmiercią autora w wieku 27 lat[10].
Utwór należy do najbardziej żywotnych pieśni historycznych. Szczególną rolę spełnia on podczas obchodów rocznicowych upamiętniających ogłoszenie konstytucji. Odbywają się one co roku, 3 maja, na Placu Zamkowym w Warszawie. Ceremoniał tych uroczystości przewiduje wykonanie Mazurka podczas podnoszenia flagi państwowej[5]. |